Het verloop van de haargroeicyclus
Met de term “haarcyclus” of “haargroeicyclus” wordt het steeds terugkerende verloop van drie fasen bedoeld. De haargroei verloopt niet continue. In elke haarfollikel wisselen zich de groei-, overgangs- en rustfase af en elke haarfollikel volgt een eigen haarcyclus.
Elke haarcyclus kent 3 fasen: de anagene fase (groeifase), catagene fase (overgangsfase) en de telogene fase (de rustfase). Omdat elke menselijke haarfollikel zijn eigen onafhankelijke cyclus volgt, wordt voorkomen dat alle haren tegelijk uitvallen. Bij sommige dieren verlopen de cycli wel synchroon, waardoor zij in één keer veel haar tegelijk verliezen.
De anagene fase
De anagene fase, ook wel de groeifase genoemd, wordt gekenmerkt door de groei van nieuwe haarwortels. Hiermee wordt met de productie van een nieuwe haar begonnen. De haar wordt steeds verder naar boven geduwd, totdat de haarschacht zichtbaar uit de hoofdhuid komt. De haren groeien gemiddeld 1 centimeter per maand. Ongeveer 80 tot 90% van alle hoofdharen van gezonde mensen bevindt zich in de anagene fase. Dit houdt logischerwijze ook in dat zich altijd zichtbaar haar op het lichaam bevindt. De anagene fase duurt twee tot zes jaar en hangt af van verschillende (deels genetisch afhankelijke) factoren, zoals de leeftijd en de positie van de haar op het hoofd. Ook van invloed op de duur van deze fase is haarverzorging in de breedste zin van het woord. Voor gezonde en sterke haren zijn verschillende voedingsstoffen in de vorm van vitamines, aminozuren en mineralen van essentieel belang.
De catagene fase
De catagene fase is de overgangsfase voor de haren. Ze stoppen met groeien en bereiden zich voor op het uitvallen. Ongeveer 1 tot 3% van de haren bevindt zich in deze slechts drie weken durende fase.
De telogene fase
Ongeveer 15 tot 18% van de haren bevindt zich in de telogene fase, ook wel de rustfase genoemd. De haren zijn nu slechts los verbonden met de hoofdhuid en vallen vrij makkelijk uit door kammen, borstelen of wassen. Op het moment dat een haar uitvalt, is een nieuwe, anagene haar alweer aangemaakt in de follikel en herhaalt de cyclus zich. De telogene fase duurt ongeveer vier maanden en gedurende deze periode wordt de basis voor een nieuw begin gelegd, waarin de haarfollikels zich beginnen te ontwikkelen. Na de uitval van een haar, kunnen nog 10 tot 12 haren uit dezelfde wortel groeien.
Hoe bepaal je in welke fase van de groeicyclus een haar zich bevindt?
Met behulp van een trichogram kan worden vastgesteld in welke fase van de haargroeicyclus een haar zich bevindt. Allereerst wordt er een aantal haren verwijderd, waarna deze microscopisch worden onderzocht. Hierbij wordt vooral gekeken naar de toestand van de haarwortels. Aansluitend kan door middel van projectie worden bepaald hoe de verhoudingen liggen en hoeveel procent van de haren zich in welke fase bevinden. Belangrijk is natuurlijk vast te stellen welke percentages van de haren zich in de telogene fase en in de anagene fase bevinden. Het is tegenwoordig ook mogelijk om met een computertrichogram een diagnose te stellen. Hiervoor hoeven geen haren te worden verwijderd.